Ćwiczenia narządów aparatu artykulacyjnego przed lustrem logopedycznym

$\"\"$

Ćwiczenia narządów aparatu artykulacyjnego przed lustrem logopedycznym z zastosowanie naszej gimnastycznej koncepcji w oparciu o poradniki: \”Minimum gimnastyczne, Ćwiczenia mięśnia okrężnego warg i Ćwiczenia pionizacji języka\”.

Logopeda pracuje w gabinecie wyposażonym w odpowiednie urządzenia np. komputer, i lustro konieczne do obserwowania twarzy podczas ćwiczeń, które jest nieodzowne w pracy terapeuty. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego zawsze powinny być wykonywane przed lustrem, aby pacjent, którym przeważnie jest małe dziecko mogło doskonale widzieć ćwiczenia prezentowane przez terapeutę i mogło prawidłowo je powtarzać. Poniżej znajduje się zestaw ćwiczeń przeznaczony do profilaktycznej pracy z dziećmi o obniżonej sprawności aparatu artykulacyjnego, które mają na celu usprawnienie pracy języka, warg, ust oraz do ćwiczeń wyrazistości mówienia.

Minimum gimnastyczne:

Otwórz szeroko usta (tak jak do „a”). Zawiń ostry czubek języka najpierw na górną, a następnie na dolną wargę.
Otwórz szeroko usta; dotykaj na przemian czubkiem języka krawędzi górnych i dolnych zębów.
Otwórz szeroko usta; wysuń język na brodę, opierając go o wargę dolną a następnie mocno skurcz język wewnątrz jamy ustnej, tak aby czubek nie podnosił się do góry.
Otwórz szeroko usta; wysuń język z buzi, nie opierając go o wargę dolną (możesz zrobić podporę z palca), a następnie skurcz język wewnątrz jamy ustnej, tak aby czubek nie podnosił się do góry
Otwórz szeroko usta; ułóż płaski język na spodzie jamy ustnej, tak aby czubek języka przykleił się do miejsca zębów dolnych (pozycja „a”). Teraz skurcz język wewnątrz jamy ustnej, pamiętając aby czubek języka nie podniósł się do góry.
Wysuń język. Dolna warga jest sztywna i podtrzymuje język. Nakryj język wargą górną i dmuchaj na środek języka, aby przez środek języka płynął strumień powietrza. Wzdłuż języka możesz położyć patyczek.
Otwórz usta; zrób ”koci grzbiet”. Oprzyj czubek języka o miejsce wyrastania zębów dolnych, a środek języka ułóż w łuk, aby nastąpiło zwarcie z podniebieniem. W przypadku trudności przyciśnij czubek języka palcami i wypychaj palce czubkiem języka.
Otwórz szeroko usta; przemieszczaj język od pozycji górnej „l” do pozycji dolnej „a” i odwrotnie ( l – a; a – l), a nasterowanie trójfazowo (a – l – a, l – a – l).
Otwórz szeroko usta; podnieś język do góry (tak jak do „l”). Przytrzymaj brodę. Nabierz powietrza i na jednym wydechu wypowiadaj wielokrotnie głoski ddd…., ttt….. W razie problemów możesz czubek języka podeprzeć palcem, aby utrzymywał się w pozycji pionowej.
Otwórz szeroko usta; na jednym wydechu wielokrotnie wypowiadaj głoski ddd…, ttt… Małym palcem prawej ręki (palec sztywny) masuje czubek języka. Brodę możesz podtrzymywać druga ręką, aby usta się nie zamykały.
Złącz zęby. Ułóż usta do przodu („ryjek”) i rozciągnij je („słoneczko”).
Nadgryź szpatułkę środkową powierzchnią zębów. Ćwicz „ryjek” (usta do przodu) i „słoneczko” (usta rozciągnięte).
Podnieś język do góry (tak jak do „l”). Włóż szpatułkę pod język aby nie spadł na dół. Nadgryź szpatułkę środkową powierzchnią zębów i ćwicz „ryjek” (usta do przodu) i „słoneczko” (usta rozciągnięte). Tak jak w ćwiczeniu poprzednim.

Ćwiczenia mięśnia okrężnego warg

1. Wypowiadanie głosek w izolacji:
„a” – usta szeroko otwarte. Płaski język leży na spodzie jamy ustnej. Czubek języka dotyka miejsca wyrastania zębów dolnych.
„o” – usta owal (jajeczko). Język leży na dole jamy ustnej.
„u” – usta „dzióbek”. Język leży na dole jamy ustnej.
„e” – usta rozciągnięte. Język leży na dole jamy ustnej.
„y” – usta rozciągnięte bardziej niż przy e. Język leży na dole jamy ustnej.
„i” – zęby złączone. Usta rozciągnięte. Język leży na dole jamy ustnej.

2a. Wypowiadaj samogłoski ustne w rożnych układach wzorując się przykładem – PARAMI.

a – u   a – e   a – i
a – y   e – a   e – o
e – u   e – i   e – y
o – a   o – u   o – e
o – i   o – y   y – a
y – o   y – u   y – e
y – i   u – o   u – a
u – e   u – i   u – y
i – a   i – o   i – u
i – e   i – y

2b. Wypowiadaj samogłoski ustne w rożnych układach wzorując się przykładem – PO TRZY: „a”, „o”, „u”.
a – o – u   a – u – e   a – y – o
o – u – a   o – u – e   o – u – y
u – e – i   u – a – o   u – e – i
e – a – u   e – o – a   e – i – u
i – a – o   i – o – u   i – e – a

2c. Wypowiadaj samogłoski ustne w rożnych układach wzorując się przykładem – PO CZTERY: „a”, „o”, „u”, „e”.

a – o – u – e   o – a – e – u   i – o – e – a
u – a – e – i   e – o – u – y   y – o – u – a

2d. Wypowiadaj samogłoski ustne w rożnych układach wzorując się przykładem – PO PIĘĆ: „a”, „o”, „u”, „e”, „i”.

a – o – u – e – i   o – a – e – u – y   u – o – e – a – i
e – u – a – o – y   i – a – u – o – y   y – o – a – u – i
u – i – y – o – a   y – u – o – i – a

2e. Wypowiadaj samogłoski ustne w rożnych układach wzorując się przykładem – PO SZEŚĆ: „a”, „o”, „u”, „e”, „y”, „i”.

a – o – u – e – i – y
o – a – u – e – y – i
u – o – a – i – e – y
e – i – a – y – o – u
i – a – y – o – u – e
y – o – a – u – e – i
a – y – o – i – u – e

ĆWICZENIA PIONIZACJI JĘZYKA

1. Popatrz uważnie na zdjęcia i dokładnie w taki sam sposób wypowiedz samogłoski ustne.
•   „a” – Usta szeroko otwarte. Płaski język leży na spodzie jamy ustnej. Czubek języka dotyka miejsca wyrastania zębów dolnych.
•   „o” – Usta owal (jajeczko). Język leży na dole jamy ustnej.
•   „u” – Usta „dzióbek” Język leży na na dole jamy ustnej.
•   „e” – Usta rozciągnięte. Język leży na dole jamy ustnej.
•   „y” – Usta rozciągnięte bardziej niż przy „e”. Język leży na dole jamy ustnej.
•   „i” – Zęby złączone. Usta rozciągnięte. Język leży na dole jamy ustnej.

2. Patrząc na zdjęcie głoski „L”, wypowiedz wielokrotnie głoskę „l” w izolacji (pojedynczo).
• „L” – Usta szeroko otwarte. Czubek prostego języka dotyka środka wałka dziąsłowego górnego.

↑ – praca języka u góry
↓ – praca języka na dole

3a. Wypowiadaj wielokrotnie głoskę „l” z samogłoską „a” w 4 układach, bardzo starannie oddzielając id siebie ruchy artykulacyjne.
•   ↑l        ↓a
•   ↓a       ↑l
•   ↓a       ↑l      ↓a
•   ↑l        ↓a     ↑l

3b. Wypowiadaj wielokrotnie głoskę „l” z samogłoską „o” w 4 układach, bardzo starannie oddzielając id siebie ruchy artykulacyjne.
•   ↑l        ↓o
•   ↓o       ↑l
•   ↓o       ↑l      ↓o
•   ↑l        ↓o     ↑l

3c. Wypowiadaj wielokrotnie głoskę „l” z samogłoską „u” w 4 układach, bardzo starannie oddzielając id siebie ruchy artykulacyjne.
•   ↑l        ↓u
•   ↓u       ↑l
•   ↓u       ↑l      ↓u
•   ↑l        ↓u     ↑l

3d. Wypowiadaj wielokrotnie głoskę „l” z samogłoską „e” w 4 układach, bardzo starannie oddzielając id siebie ruchy artykulacyjne.
•   ↑l        ↓e
•   ↓e       ↑l
•   ↓e       ↑l      ↓e
•   ↑l        ↓e     ↑l
3e. Wypowiadaj wielokrotnie głoskę „l” z samogłoską „y” w 4 układach, bardzo starannie oddzielając id siebie ruchy artykulacyjne.
•   ↑l        ↓y
•   ↓y       ↑l
•   ↓y       ↑l      ↓y
•   ↑l        ↓y     ↑l

3f. Wypowiadaj wielokrotnie głoskę „l” z samogłoską „i” w 4 układach, bardzo starannie oddzielając id siebie ruchy artykulacyjne.
•   ↑l        ↓i
•   ↓i        ↑l
•   ↓i        ↑l      ↓i
•   ↑l        ↓i      ↑l

Zaprezentowany w poradniku schemat ćwiczeń pionizacyjnych języka – wariant I.

3a:   ↑l        ↓a,   ↓a       ↑l,   ↓a       ↑l      ↓a,    ↑l        ↓a     ↑l
3b:   ↑l        ↓o,   ↓o       ↑l,   ↓o       ↑l      ↓o,   ↑l        ↓o     ↑l
3c:   ↑l        ↓u,   ↓u       ↑l,   ↓u       ↑l      ↓u,   ↑l        ↓u     ↑l,
3d:   ↑l        ↓e,   ↓e       ↑l,   ↓e       ↑l      ↓e,   ↑l        ↓e     ↑l,
3e:   ↑l        ↓y,   ↓y       ↑l,   ↓y       ↑l      ↓y,   ↑l        ↓y     ↑l,
3f:   ↑l        ↓i,   ↓i        ↑l,   ↓i        ↑l      ↓i,   ↑l        ↓i      ↑l,

Schemat ćwiczeń pionizacyjnych języka – wariant II.

4a:   ↑l        ↓a,   ↑l        ↓o,   ↑l        ↓u,   ↑l        ↓e,   ↑l        ↓y,   ↑l        ↓i,
4b:   ↓a       ↑l,   ↓o       ↑l,   ↓u       ↑l,   ↓e       ↑l,   ↓y       ↑l,   ↓i        ↑l,
4c:   ↓a     ↑l    ↓a,   ↓o     ↑l    ↓o,   ↓u     ↑l    ↓u,   ↓e     ↑l    ↓e,   ↓y     ↑l    ↓y,   ↓i      ↑l    ↓i,
4d:   ↑l      ↓a   ↑l,    ↑l      ↓o   ↑l,   ↑l      ↓u   ↑l,   ↑l      ↓e   ↑l,   ↑l      ↓y   ↑l,   ↑l      ↓i    ↑l,

Uwaga!- Wszystkie ćwiczenia wykonywane są w rytm liczenia, co ćwiczy umiejętność utrzymania ruchu i powtórzenia go na zawołanie ( celowo) czyli PRAKSJĘ ORALNĄ