Nazwa metody komunikacji osób głuchoniewidomych wywodzi się od imion dwójki głuchoniewidomych dzieci kształconych z jej wykorzystaniem: Tada i Omy. Metoda polega na wyczuwaniu wibracji, ruchów warg, policzka oraz szyi nadawcy komunikatu. Klasyczny układ ręki odbiorcy informacji, tj. osoby głuchoniewidomej jest następujący: kciuk znajduje się na wargach, pozostałe palce są lekko rozwarte i obejmują część twarzy od łuku jarzmowego do szyi.
W praktyce pedagogicznej istnieją dwa sposoby ułożenia palców na twarzy nadawcy:
- Pełny – kciuk na dolnej wardze, palec wskazujący i środkowy na policzku i żuchwie, pozostałe dwa palce na krtani.
- Uproszczony ( stosowany w komunikacji z małymi dziećmi)- ręka znajduje się na policzku, mały palec przy krawędzi dolnej szczęki, kciuk na dolnej wardze.
Metoda Tadoma jest metodą wspierającą proces komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej dziecka głuchoniewidomego oraz dziecka z równoczesnym, poważnym, ale nie całkowitym uszkodzeniem słuchu i wzroku. Dzięki zalecanemu ułożeniu palców dłoni oraz setkom ćwiczeń praktycznych głuchoniewidome dziecko uczy się odróżniania słów oraz ich rozumienia z ruchów warg. Dla dzieci całkowicie głuchoniewidomych stanowi niezwykle ważny i tak naprawdę jedyny możliwy element w procesie nabywania artykułowanej mowy. Według V. Cardinaux, H. Cardinauxi A. Lӧwe metoda ta „ daje głuchoniewidomym dzieciom z resztkami wzroku dodatkowe informacje dotyczące mowy dźwiękowej, uzupełniając obserwację wizualną. U dzieci z pełnym upośledzeniem wzroku i zarazem niesłyszących metoda ta musi całkowicie zastąpić odczytywanie z ust”.W procesie werbalnego porozumiewania się z głuchoniewidomym dzieckiem wspartym o metodę Tadoma należy zwrócić szczególną uwagę na każdy gest, ruch oraz czynność wykonywaną przez takie dziecko. Trzeba starać się właściwie te akty komunikacyjne zinterpretować oraz przekazać informację zwrotną, o tym, że zostały one zauważone i zrozumiane. Wskazane jest również powtórzenie komunikatu wypowiedzianego przez dziecko z wykorzystaniem słów, przy jednoczesnym przytrzymaniu ręki dziecka na policzku nadawcy oraz wykonanie następujących czynności:
- Słuchamy i powtarzamy, kiedy dziecko coś do nas mówi.
- Jeśli rozumiemy wypowiedź dziecka, okażmy mu to. Jeśli nie możemy zrozumieć, pomóżmy mu przekazać to, co chciałoby nam powiedzieć.
- Podnieśmy jego prawą rączkę do swojego lewego policzka i wymówmy tylko raz dane słowo.
- Połóżmy rączkę dziecka na jego lewym policzku i zachęćmy je do powtórzenia tego słowa.
- Odpowiadajmy w sposób dostosowany do możliwości zrozumienia przez dziecko i uczyńmy to, o co prosiło lub czego sobie życzyło.
Bibliografia:
- Cardinaux V., Cardinauxi H., Lӧwe A.: Przygarnij mnie. Wychowanie dzieci głuchoniewidomych, PWN, Warszawa 1993.
- Książek M.: Dziecko głuchoniewidome od urodzenia, TPG, Warszawa 2003.
- Zaorska M. (red.): Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych, Wydawnictwo akapit, Toruń 2008.