Metoda Ruchu Rozwijającego została opracowana przez fizjoterapeutkę Weronikę Sherborne w Anglii. Głównym założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego dziecka i w terapii zaburzeń rozwoju. Zadaniem Metody Ruchu Rozwijającego jest rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej, świadomości własnego ciała, przestrzeni i działania w niej a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Ta metoda obecnie jest stosowana przez wielu terapeutów pracujących z dziećmi autystycznymi. W metodzie tej szczególny nacisk kładzie się na wyrównywanie rozwoju sfery ruchowej , kształtowanie umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji z innymi osobami poprzez wspólne doświadczenia ruchowe, a także na budowanie i umacnianie zaufania do siebie i innych oraz kreatywne wyrażanie siebie .
Idee Metody Ruchu Rozwijającego najlepiej objaśniła sama Weronika Sherborne w książce „Ruch rozwijający dla dzieci”: „Na podstawie własnych doświadczeń w nauczaniu i obserwacji ruchu ludzkiego doszłam do wniosku , że wszystkie dzieci mają dwie podstawowe potrzeby : potrzebują czuć się w swoim własnym ciele jak w domu oraz umieć nawiązywać relacje”.
Podstawowym celem zajęć MRR jest zaspokajanie tych potrzeb , co w praktyce jest realizowane poprzez rozwijanie u uczestników dwóch aspektów świadomości: świadomości siebie i innych .
- Świadomość siebie
Osiąga się ją poprzez doświadczenia ruchowe ,które pomagają nam skoncentrować się tak , że stajemy się świadomi tego , co dzieje się z naszym ciałem , wsłuchujemy się w nie , odczuwając dotyk i bodźce płynące z jego wnętrza . Sprzyja to podnoszeniu samoakceptacji i pozwala na zyskanie większej pewności siebie zarówno w sferze fizycznej , jak i emocjonalnej .
- Świadomość innych
Następnym krokiem jest nauka poruszania pomiędzy ludźmi i wchodzenia z nimi w interakcje w sposób , który ułatwia budowanie zaufania i pozytywnych relacji . Udział w grupowych zajęciach ruchowych umożliwia uzyskanie odpowiedniego wsparcia i stanowi zachętę do odkrywania indywidualnej kreatywności .
W programie ćwiczeń ruchowych Weronika Sherborne wyróżnia następujące grupy ćwiczeń wspomagających rozwój dziecka:
- Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała:Poznanie własnego ciała oraz umiejętność kontrolowania go jest podstawową potrzebą każdego człowieka. W rozwoju wiedzy o własnym ciele możemy wyróżnić kolejne etapy: wyczuwanie własnego ciała, nazywanie części ciała, utrwalanie wiedzy o naszym ciele. Na tej podstawie wykształca się świadoma kontrola ciała i jego ruchów.
Stopy, kolana, uda, nogi to części ciała, których poznanie i opanowanie powinno nastąpić jak najwcześniej. Są one szczególnie ważne ze względu na rolę jaką pełnią. Kontrola ich jest niezbędna do utrzymania pełnej równowagi ciała.
Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała to ćwiczenia polegające na tzw. \”wyczuwaniu\”. Możemy wymienić tutaj ćwiczenia na:
- wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków,
- wyczuwanie rąk i nóg,
- wyczuwanie twarzy,
- wyczuwanie całego ciała.
- Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu:
Są to ćwiczenia ściśle związane z poprzednią grupą. Należy znać siebie, mieć pewność działania, aby nawiązywać kontakty z innymi osobami. Ćwiczenia te umożliwiają poznanie otoczenia, dzięki czemu dziecko może czuć się swobodnie i nie obawiać się go. Wykonywane są wyłącznie na podłodze. Mogą być przeprowadzane indywidualne, w parach lub w grupie. - Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą:
Polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji ruchowych, ich rezultat zależy od stopnia zaangażowania ćwiczących. W ćwiczeniach tych partner \”bierny\” jest pod opieką osoby aktywnej. Partnerzy poznają siebie, swoją siłę, wspólnie przeżywają wykonywane zadania. Ćwiczenia te są przede wszystkim dobrą zabawą, w trakcie której uchodzą nagromadzone emocje i napięcia.
Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu możemy podzielić na cztery grupy:
- ćwiczenia \”z\” w parach,
- ćwiczenia \”przeciwko\” w parach,
- ćwiczenia \”razem\” w parach,
- ćwiczenia \”razem\” w grupie.
- Ćwiczenia twórcze:
Ćwiczenia \”twórcze\” pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, poznać sytuacje, których ćwiczący mógłby nie doświadczyć w innych warunkach. W trakcie zajęć każde dziecko może być twórcą w stopniu, w jakim sobie życzy. Szczególnym rodzajem ćwiczeń twórczych godnych polecenia w pracy z małymi dziećmi są ćwiczenia przy muzyce w formie tańca.
Bibliografia:
- Bogdanowicz M. , Kasica A. „Ruch Rozwijający dla wszystkich” Wydawnictwo Harmonia Gdańsk 2003