Opóźnienie rozwoju mowy oznacza, „iż poszczególne etapy rozwoju mowy pojawiają się z opóźnieniem w stosunku do wieku umysłowego dziecka. Ponadto tempo progresywnych zmian, jakie dokonują się w sferze rozwoju dziecka, jest zwolnione.”[1]
Literatura foniatryczna wyróżnia następujące typy opóźnień rozwoju mowy:
- Proste opóźnienie rozwoju mowy – m.in. Zespół opóźnień mowy czynnej i wycinkowe opóźnienie rozwoju mowy
- Opóźniony rozwój mowy – o ustalonej lub trudnej do ustalenia etiologii.[2]
PROSTE OPÓŹNIENIE ROZWOJU MOWY
- „Rozwój mowy dziecka przebiega w wolniejszy sposób, zachowuje on jednak wszystkie przewidziane elementy rozwojowe. Dziecko z ORM rozumie i prawidłowo wykonuje polecenia, dostosowuje swoje zachowanie do konkretnych sytuacji. Poprawnie rozwiązuje zadania praktyczne na poziomie swojego wieku. W przejawach działania dziecko zachowuje się jak jego rówieśnicy, z wyłączeniem poziomu mowy.”[3]
PRZEJAWY OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY
- Późniejsze gaworzenie,
- Późniejsze wymawianie pierwszych słów i trudność w ich artykulacji,
- Opóźnienie w pojawianiu się zdań prostych i złożonych,
- Ograniczony słownik czynny i bierny,
- Długie utrzymywanie się nieprawidłowych struktur gramatycznych oraz nieprawidłowych dźwięków mowy. [4]
PRZYCZYNY OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY (hipotezy):
- Czynniki środowiskowe,
- Niedojrzałość aparatu wykonawczego mowy,
- Opóźnienie mielinizacji włókien nerwów czaszkowych ruchowych,
- Czynniki genetyczne,
- Choroby przebyte w pierwszym roku życia,
- Opóźniony rozwój motoryki,
- Brak stymulacji werbalnej,
- Brak bodźców do mówienia lub ich nadmiar,
- Uszkodzenia układu nerwowego,
- Uszkodzenia narządów słuchu, wzroku,
- Uszkodzenia obwodowych narządów mowy,
- Upośledzenie umysłowe,
- Autyzm.[5]
Bibliografia:
- \”Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki\” red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska s.363.
- „Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki” red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jarzębowska, s.370.
- K. Kozłowska „Wady wymowy możemy usunąć” s.31, Kielce 1998.
- K. Kozłowska „Wady wymowy możemy usunąć”, Kielce 1998.
- \”Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki” red. T. Gałkowski, Opole 2005.