Blog

Specyfika edukacji wczesnoszkolnej

Edukacja wczesnoszkolna według tego co zostało ustanowione w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół w załączniku drugim ma na celu poprowadzenie dziecka przez kolejne etapy nauczania tak, aby przygotować je do przejścia z nauczania zintegrowanego w nauczanie przedmiotowe.

Jest ona określana przez zestawy celów kształcenia i wynikające z nich zadania szkoły oraz spis wiadomości i umiejętności, które powinien uzyskać uczeń po ukończeniu klasy pierwszej i trzeciej. Kształcenie na etapie nauczania początkowego jest przejściem od wychowania przedszkolnego do edukacji prowadzonej w systemie szkolnym po przygotowanie uczniów do kształcenia w klasach wyższych. Ma ono charakter zintegrowany. Zajęcia edukacyjne są prowadzone przez nauczyciela- wychowawcę klasy, który układa zajęcia w taki sposób aby zachować ciągłość nauczania oraz doskonalenia podstawowych umiejętności1.

Ryszard Więckowski uważa iż edukacja wczesnoszkolna jest bardzo ważnym etapem w rozwoju dziecka. Jest to bowiem czas, w którym uczeń przechodzi rozwój od dzieciństwa po początek dorastania.

Stefan Wołoszyn nauczanie początkowe uważa za takie, które pełni funkcję „kształcenia wprowadzającego i usprawniającego do dalszej nauki. Jest podbudową czy fundamentem, na którym dopiero można budować gmach wykształcenia przygotowującego do bezpośredniego użytecznego udziału w życiu. Z tego punktu widzenia im lepszą sprawność umysłową osiągnie dziecko na szczeblu nauczania początkowego, tym lepiej nauczanie to spełnia swoje zadania3”. Zatem pedagogika wczesnoszkolna jest istotnym etapem w życiu dziecka mający charakter wprowadzający. Jest to również okres, w którym dziecko dzięki własnej aktywności jest w stanie poznać sposoby i techniki umożliwiające zdobycie wiedzy, która ma być fundamentem do wkroczenia w dorosłość a co za tym idzie, wprowadzić do nauki na wyższych szczeblach edukacji.

Proces edukacji wczesnoszkolnej powinien w głównej mierze opierać się na wprowadzaniu ucznia do ogólnych wartości. Przy tym należy zwracać uwagę na rozwój wrodzonych właściwości osobowych uczniów, takich jak: samodzielność, wolność wyboru, odpowiedzialność, niezależność. Analizując rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz pracę szkoły na etapie nauczania początkowego możemy dojść do wniosku iż głównym celem edukacji wczesnoszkolnej jest wszechstronny i harmonijny rozwój dzieci. Ma to nastąpić nie poprzez przekazywanie uczniom gotowej wiedzy czy też wzorców zachowań poprzez:

  • rozwijanie predyspozycji intelektualnych i emocjonalno-społecznych dzieci,
  • pobudzanie motywów zainteresowań,
  • stwarzanie dogodnych warunków do podejmowania różnych działań.

Owym procesom powinno towarzyszyć stwarzanie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, klimatu życzliwości i zaufania między nimi a nauczycielem. Poza tym pedagodzy powinni dążyć, do stwarzania sytuacji gdzie uczniowie mogą przeżywać pozytywne uczucia, radość, zadowolenie z osiąganych sukcesów oraz z pokonywanych przez nich trudności5

Warte przytoczenia wydają się być również słowa Jolanty Karbowniczek, która w pisze iż „Młodszy wiek szkolny odgrywa istotną rolę w dalszej edukacji każdego człowieka. Przygotowuje on bowiem do wielostronnego kształcenia przez całe życie6”. Więc tak naprawdę to jak dzieci zostaną poprowadzone przez ten proces edukacji będzie miało znaczenie w późniejszym czasie. Rozpoczęcie nauki w szkole wymaga od dzieci wiele wysiłku i trudu. Jest to miejsce gdzie zdobywa ono nowe doświadczenia, styka się z trudnościami, przeżywa sukcesy oraz idące z nimi w parze porażki. Szkoła ciągle stawia uczniów przed nowymi i coraz to cięższymi zdaniami do rozwiązania. Nie zawsze ciekawymi czy łatwymi. To tu uczeń styka się z oceną, która od tego momentu nabiera dla niego nowego znaczenia. Od tego jak uczeń będzie do niej wprowadzany, zależy tak naprawdę kształt nauczania początkowego.

 

Bibliografia:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół w załączniku nr 2.
2. R. Więckowski: Pedagogika wczesnoszkolna.. WSiP, Warszawa 1995, s. 30.
3. S. Wołoszyn: Nauczanie początkowe oraz metodyka w rozwoju historycznym dawniej i dzisiaj. (w:) Metodyka pierwszych lat nauczania. Praca zbiorowa pod red. A Maćkowiaka i S. Wołoszyna. Warszawa 1956, „Wspólna Sprawa”, s. 5-6.
4. K. Dutkiewicz: Ocena opisowa w praktyce szkolnej. „Nauczanie Początkowe” 2002/2003, nr 4, s. 13.
5. J. Kania-Pastuszka: Walory oceniania w edukacji wczesnoszkolnej. „Nauczanie początkowe” 2002/2003, nr 4, s. 48-51.
6. J. Karbowniczek: Ocena opisowa interpretacji rodziców uczniów klas I-III. Wnioski z badań. „Nauczanie początkowe” 2002/2003, nr 4, s. 23-35.

Shopping Cart