Świadomość matek i ojców dotycząca wpływu ciąży i porodu na poprawny rozwój językowy dziecka. Świadomość to „zdolność zdawania sobie sprawy w kategoriach pojęciowych z tego, co jest przedmiotem postrzegania, doznawania”. Świadomość logopedyczna natomiast to zespół informacji i przekonań na temat kształtowania mowy w okresie jej rozwoju i jej doskonalenia w okresie późniejszym.
Tematem i zarazem celem tej pracy było porównanie świadomości logopedycznej matek i ojców, zbadanie ich poziomu wiedzy z zakresu profilaktyki i rozwoju mowy.
Badania przeprowadzano od stycznia do kwietnia 2013 roku wśród rodziców z województwa śląskiego, z wykształceniem wyższym, w wieku od 28 do 42 lat, mających dzieci w różnym wieku. Badaniem objęto 50 osób: 25 matek i 25 ojców.
Ankieta zawierała 38 pytań jednokrotnego i wielokrotnego wyboru. Każdy respondent mógł uzyskać maksymalnie 52 punkty (100%), co świadczyłoby o jego wysokiej świadomości logopedycznej.
Świadomość matek i ojców dotycząca wpływu ciąży i porodu na poprawny rozwój językowy dziecka
Zgodnie z badaniami neonatologów zawiązki układu nerwowego widoczne są już w 13 dniu ciąży, a funkcje oddechowe i fonacyjne kształtują się do 3 miesiąca życia płodowego. W okresie prenatalnym rozwijają się podstawowe organy odpowiedzialne za odbiór i nadawanie mowy. Występowanie w tym czasie niekorzystnych czynników działających na organizm matki, może doprowadzić do powstawania różnorodnych nieprawidłowości związanych z mową.
Aż 20 ankietowanych matek (80%) i 16 ojców (64%) było świadomych wpływu ciąży i porodu na poprawny rozwój mowy dziecka. Pozostali jednak nie zdawali sobie z tego sprawy: jedna matka (4%) i jeden ojciec (4%) uważali, że ewentualne komplikacje w okresie prenatalnym i okołoporodowym nie mają wpływu na rozwój mowy dziecka, a 4 matki (16%) i 8 ojców (32%) nie wiedzieli, co o tym sądzić. W tabeli 1. przedstawiono zestawienie liczbowe odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące wpływu ciąży i porodu na rozwój mowy dziecka.
Tabela 1. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące wpływu nieprawidłowo przebiegającej ciąży i porodu na rozwój mowy dziecka.
Źródło: Badania własne.
Niestety nie wszyscy ankietowani rodzice są świadomi szkodliwego wpływu papierosów i alkoholu na rozwój mowy dziecka. 6 matek (24%) i 5 ojców (20%) na zadane w kwestionariuszu pytanie dotyczące tego zagadnienia odpowiedziało: „trudno powiedzieć”. Zdecydowana jednak większość: 18 matek (72%) oraz 20 ojców (80%), zdaje sobie sprawę z zagrożeń wynikających ze spożywania przez kobietę w ciąży alkoholu i toksycznego działania nikotyny na płód. Tylko jedna kobieta (4%) uważa, że wymienione używki, zażywane w niewielkich ilościach, nie szkodzą. Dane liczbowe ilustrujące odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące szkodliwego wpływu alkoholu i nikotyny na płód przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące szkodliwego wpływu alkoholu i nikotyny na płód.
Źródło: Badania własne.
17 matek (68%) i niestety tylko 9 ojców (36%) zwracało się do swego nienarodzonego dziecka w przekonaniu, że ma to wpływ na jego rozwój mowy. 5 matek (20%) i tyle samo ojców mówiło do nienarodzonego dziecka, nie widząc w tym jednak większego sensu. 5 ojców (20%) zdecydowanie nie rozmawiało z nienarodzonym dzieckiem, natomiast 3 matki (12%) i 6 ojców (24%) nie rozmawiali, mimo iż, słyszeli o takiej formie stymulacji mowy. Dokładne dane dotyczące tej kwestii zawiera tabela nr 3.
Tabela 3. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące rozmów z nienarodzonym dzieckiem.
Źródło: Badania własne.
Sytuacja wyglądała podobnie, gdy zadano rodzicom pytanie dotyczące słuchania muzyki podczas ciąży z myślą o stymulacji językowej dziecka. Z ankiety wynika, że robiło to aż 18 matek (72%) i tylko 9 ojców (36%). 3 matki (12%) i 3 ojców (12%) słuchali muzyki, nie wierząc jednak, że w jakiś sposób wpłynie ona na rozwój dziecka. Jedna matka (4%) i 4 ojców (16%) zaznaczyli w kwestionariuszu opcję: „zdecydowanie nie”, a 3 matki (12%) i 9 ojców (36%): „nie, chociaż podobno ma to wpływ na późniejszy rozwój mowy dziecka”. Wyniki badań dotyczące odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące słuchania muzyki podczas ciąży z myślą o stymulacji językowej dziecka przedstawiono w tabeli 4.
Tabela 4. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące słuchania muzyki podczas ciąży z myślą o stymulowaniu mowy dziecka.
Źródło: Badania własne.
Bibliografia:
- Doroszewski W., Słownik języka polskiego, http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=61387, dostęp: 28.04.2013