W ostatnich czasach nastąpił wzrost technik audiowizualnych, a urządzenia mobilne stały się nieodzownym elementem codzienności człowieka, po który bardzo chętnie sięgają również dzieci.
Zachęcone szerokim zakresem treści, wielobarwnymi obrazami oraz inspirującymi dźwiękami bardzo chętnie „zanurzają się ” w świat mediów elektronicznych.
Wpływ mediów może być zarówno pozytywny jak i negatywny. Wszystko zależy od tego jak wcześnie dzieci zaczynają korzystać z urządzeń mobilnych, jakie programy, strony internetowe czy gry wybierają oraz ile czasu spędzają przed ekranem monitora, telewizora czy smart fona. Współczesne media są źródłem wiedzy, pozwalają dziecku poznawać świat, rozwijać zainteresowania, kształtować postawy emocjonalno-społeczne czy zdolności twórcze. Wzbogacają wyobraźnię, przybliżają to, co niedostępne, są nieocenioną skarbnicą wiedzy i pomysłów, które inspirują dzieci do aktywności ruchowej i intelektualnej. Wartościowe pod względem merytorycznym programy i gry, wzbogacają konkretne doświadczenia dziecka, spełniają ogromną rolę edukacyjną. Nie można także zapomnieć, iż media i urządzenia mobilne dostarczają młodemu odbiory rozrywki i przyjemności, pozwalają oderwać się od trudnych problemów, pomagają się zrelaksować.
Wpływ mediów i urządzeń multimedialnych może również mieć negatywne konsekwencje dla rozwoju psychofizycznego dziecka, rozwoju mowy oraz kształtowania kontaktów interpersonalnych czy rozwijania więzi społecznych.
Według przyjętych norm:
– dziecko do 2. r.ż. nie powinno oglądać bajek w telewizji ani używać innych urządzeń typu komputer, tablet czy smart fon, powinno poznawać świat za pomocą wszystkich zmysłów,
– dziecko dwuletnie w ciągu dnia może obejrzeć krótką animowaną bajkę, nie dłużej niż 10 minut,
– dziecko trzyletnie może maksymalnie spędzić przed ekranem 15 – 20 minut,
– dziecko w wieku od 4 do 6 lat może jednorazowo oglądać telewizję do 20 – 30 minut,
– dziecko w wieku od 7 do 9 lat może spędzać czas przed ekranem do 50 minut jednorazowo,
– dziecko powyżej 10 r. ż. może oglądać jednorazowo telewizję około godziny, starsze dziecko może poświęcić na oglądanie około dwóch godzin.
Zbyt wczesne oraz zbyt intensywne korzystanie z urządzeń mobilnych wpływa na występujący bardzo powszechnie u dzieci opóźniony rozwój mowy (ORM) oraz wszechobecne wady wymowy. Współczesne dziecko jest przestymulowane bodźcami prawopółkulowymi, odpowiedzialnymi za odbiór i przetwarzanie bodźców dźwiękowych oraz obrazowych (niejęzykowych) ma natomiast niewystarczająco bodźców lewopółkulowych (czyli językowych). U dzieci obserwuje się obniżenie poziomu rozumienia mowy brak umiejętności: opowiedzenia historyjki obrazkowej, przeczytanej bajki, brak umiejętności słuchania, zrozumienia emocji, myślenia symbolicznego, często występuje brak całkowitego rozumienia mowy i poleceń. U dzieci, które nadmiernie korzystają z urządzeń mobilnych występuje pobudzenie psychoruchowe, zaburzenia koncentracji, które skutkują kłopotami w nauce, w opanowaniu umiejętności czytania i pisania. Jeszcze dwie godziny po wyłączeniu gry komputerowej pola czołowe są nieaktywne, co całkowicie uniemożliwia uczenie się. Pojawia się opóźnienie rozwoju intelektualnego, osłabienie procesów myślowych, kojarzenia, analizy, brak odporności emocjonalnej, słabe radzenie sobie z nowymi sytuacjami, problem z konstruktywnym rozwiązywaniem problemów, nieumiejętność przewidywania konsekwencji swoich czynów. Pojawia się lenistwo umysłowe, nawyk biernej i bezkrytycznej konsumpcji. Dziecko zaczyna mieć problem z nawiązywaniem relacji z rówieśnikami, nie potrzebuje nawiązywać nowych relacji, izoluje się. Zaczyna zatracać realny obraz rzeczywistości, zatarta zostaje granica między światem realnym, a tym co nierealne. Młody człowiek zatraca możliwość różnicowania tego, co dobre z tym co, złe, obojętnieje na krzywdę drugiego człowieka. Przenosi zachowania agresywne na realny świat, swoje problemy rozwiązuje za pomocą siły, nie rozumie dlaczego jest za to negowany. Dzieci przestają uprawiać sport i aktywnie spędzać czas, zaczynają powstawać u nich wady kręgosłupa, zaburzenia wzroku, a nawet uszkodzenia centralnego układu nerwowego.
Rodzic jako najważniejsza osoba w życiu dziecka, powinna uczyć swoją pociechę konstruktywnie spędzać wolny czas. Aby mały człowiek prawidłowo się rozwijał potrzebuje zabawy, czytania książek, wychodzenia na spacery, plac zabaw itd. Prowadzenie rozmów i dialogów jest niezwykle ważnym elementem wychowawczym, który rozwija relacje rodzic-dziecko a także dziecko-dziecko oraz umożliwia poznawanie otaczającego świata oraz uczenie się wszystkimi zmysłami. Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę ze skutków nadmiernego oglądania telewizji oraz korzystania z mediów elektronicznych przez dzieci, a także oglądania programów nieodpowiednich dla ich wieku. Nie mają pojęcia, że nieracjonalny i niepoprawny kontakt z wszelkiego rodzaju mediami może przyczynić się do skutków bardzo szkodliwych i niebezpiecznych dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju osobowości dziecka. Rodzic powinien zawsze być obecny w oglądaniu / graniu z dzieckiem, aby kontrolować, z czym ma kontakt jego pociecha, a także objaśniać, tłumaczyć i komentować pojawiające się treści. Powinien wybierać dla dziecka programy, gry czy inne strony intranetowe dostosowane do możliwości intelektualnych oraz emocjonalnych dziecka.
Nie można zakazać dziecku całkowicie korzystać z urządzeń multimedialnych, trzeba natomiast uczyć go racjonalnie i konstruktywnie wykorzystywać dobrodziejstwa dostępnych multimediów.